Mark 12

Luâk bâleŋande kalam damunŋe akmâ tali aregât

den umatŋe.

1Yesuŋe den ginŋe siâ hin makyeŋgiep, “Luâk siâŋe hân siân tâk kotŋe waiŋ are kâmetmâ metem lope dâgâep. Akto waiŋ tuŋe pipikowaengât dâm kondo ketugum heŋgemgom damun yeŋgât emet mem âi kalam hârok ketugum metem hoŋ bawalupŋe hin makyeŋgiep, “Kalam ire damunŋe akŋet.” dâm hân siângen ariep. 2Arim manmâ sop kâlep mando sot bunŋe akto âi luâk siâ sot bunŋe bikŋe meâkgât huŋgun aŋdo ariep. 3Arimbo damun luâkŋe mem kom watbiâ yân purik kalep. 4Purik kato benŋe amboŋande âi luâk siâ huŋgun aŋdo arimbo kautŋe kom hioŋmâ mem bâliyi. 5Benŋe amboŋande totokom hoŋ bawa siâ huŋgun aŋdo yâk yeŋgâlân arimbo kombiâ moep. Kombiâ mondo amboŋande luâk dondâ huŋgun yeŋgimbo arimbiâ âi damunŋande kuk akmâ bikŋe sâwâ yeŋgum bikŋe momoŋe yeŋguyi. 6Akto kalam amboŋe aregât nanŋe konok malep. Akto amboŋande hin dâep, “Nune nanne okotne nâŋgaŋman aregât huŋgun aŋberân. Huŋgun aŋdere arimbo yâkgât amukŋân manbai.” dâep. 7Hain dâm amboŋande nanŋe huŋgun aŋdo arimbo âi damunŋe nanŋe are ekmâ magaŋgi goaŋgi akmâ dâyi, “Humo nenŋaet nanŋe togoâp. Eweŋe mondo âi hân ire yâkŋe membopgât kondenŋe moâk. Hain aktenŋe âi ire nengât akbiap.” dâyi. 8Hain dâm mem kombiâ mondo kalam ginŋângen panbiâ yiep. 9Hain akbiâ âi amboŋe are gain gain akbiap? Yâk togom damun are momoŋe yeŋgum damun âlepŋe siânba katyekbiap. Aregât keiŋe makyeŋgire nâŋgâŋet. 10Anutuŋe propete makyeŋgimbo kulemgoyi yendâp are oyaŋmâ nâŋgâmai me bo? Den are hin tatâp.

  • Emet ketugu ketuguân luâkŋe lâwin siâ ekmâ hâkŋe hâkŋe dâm panbiâ yendo Anutuŋe lâwin are mendo emetgât kunkun kârikŋe agep.
11Are dewunnenŋande ekmâ ire âmâ Humoŋe mem miawaktâp dâm kambiamnenŋe agatmap.” 12Yesuŋe Anutugât den tâmbâŋe dâmbo Yuda yeŋgât humomolupyeŋande magaŋgi goaŋgi akmâ hin dâyi, “Den ire nen dop nenguwerâm maktâp.” dâm kambiamyeŋe bâlimbo aregât mem kala busi kâlegen ain katberâm agi. Hain agi arekŋe luâk âmbâle dondâ yeŋgât hamewakmâ hâumgom yân hepunmâ ariyi.

Yesu puligât aikoyi.

13Hepunmâ arim Parisaio luâk bikŋe akto Herotegât hoŋ bawalupŋe bikŋe Yesugât denŋe hami kom mâŋgi agaŋŋetgât huŋgun yeŋgiyi. 14Huŋgun yeŋgimbiâ togom hin magaŋi, “Humo, gâŋgât keige nâŋgâen. Gâ hiaŋgi den bo makmat. Bunŋeâk makmat. Akto horat gorat bo akmat. Gâ luâk hârok Anutugât dâp âlepŋe makmâ hekat yeŋgimat aregât makmenâ nâŋgâne. Nen Roma luâk siâ damun nenŋe kotŋe Sisa are puli waŋmaen are âlepŋe me bo? 15Puli waŋbaen me bo?” dâyi. Hain dop kombiâ biwiyeŋe keiŋe ekmâ nâŋgâm hin makyeŋgiep, “Ye nâ denne hami kom katmâ dop nuguâi me? Puli koaŋe siâ mem niŋbiâ ekbe.” dâep. 16Hain dâmbo waŋbiâ mem agatmâ hekatyeŋgim hin dâep, “Puli ire ekŋet. Iregât otneŋe akto kot ire niŋaet?” dâmbo yâkŋe dâyi, “Romagât damun nenŋe kotŋe Sisa yâkgât otneŋe.” dâmbiâ 17hin makyeŋgiep, “Wan me wan Sisagât are âmâ humo purik katmâ Sisa waŋbei. Dâ wan me wan Anutugât are âmâ purik katmâ Anutu waŋbei.” dâep. Hain dâm makyeŋgimbo den are nâŋgâmbiâ dâtŋe akto bâtyeŋe dâtyeŋân igim kinbiâ hanyeŋe undup agep.

Momoŋân agatbaengât aikoyi.

18Akto den makmak luâk siânba kotyeŋe Sadukaio luâk are togoyi. Luâk arekŋe momoŋânba luâk bo agatmai dâmini. Yâkŋe togom hin dâyi, 19“Humo, Moseŋe ulikŋân hin dâm kulemgoep are oyaŋmaen, “Luâk siâŋe âmbâle mendo nanaŋ bo miawakto mondo emiŋande kambut mem teuŋaet pat nanaŋ mem miawakbiap.” Moseŋe hain kulemgoep aregât hin dâne. 20Emi teu nâmbulân lâuwâ mali. Hain manmâ ulikŋân teuyeŋande âmbâle mem nanaŋ bâlâk manmâ moep. 21Mondo emiŋande kambut are mem hainâgâk nanaŋ bâlâk manmâ manmâ mondo emiŋe siâŋe âmbâle kambut areâk miep. 22Emiteu nâmbulân lâuwâ arekŋe âmbâle konok are mem nanaŋ bâlâk manmâ mom meteyi. Bâiŋe kambutyeŋe are hainâgâk moep. Akto luâk nâmbulân lâuwâ are hârogâk âmbâle konok areâk mem mom meteyi. 23Gârâmâ sop bâiŋân agatbaiân âmbâle are niŋaet âmbenŋe akbiap?” dâyi. 24Hain aikombiâ yâkŋe hin makyeŋgiep, “Ye Anutuŋe makyeŋgimbo kulemgoyi are akto Anutugât kârikŋeŋaet pâpkomai aregât nâŋgâm hilipkom hain dâmai. 25Luâk me âmbâle momoŋânba agatmâ yâk himbimân aŋelo mandâi hainare akmâ luâk âmbâle meak meak are hepunmâ yân manbai. 26Gârâmâ Anutugât denân momoŋânba agat agat aregât keiŋe makyeŋgire nâŋgâm heŋgemgoŋet. Den ire Moseŋe hin kulemgoep. Mose yâk lâwinân kâlâp ululunŋe miawakto ekmâ arimbo Anutuŋe hin magaŋep, “Nâ Abraham akto Isaka akto Yakopo yâk yeŋgât damunyeŋe akman.” dâep. 27Anutuŋe hain dâep aregât ye wangât, “Luâk mom âmâ hâkŋe akto otneŋe hârok momo yânŋe akmap.” dâmai? A bo. Luâk âmbâle ulikŋân manmâ biwiyeŋe Anutugâlân katmâ manmâ moyi. Dâ otneyeŋe âmâ golâk mandâi.” dâm makyeŋgiep.

Anutuŋe den kârikŋe kalep ain gâtŋe wan

soŋ lokowaengât aikoep.

28Akto den nâŋgâ nâŋgâ luâk siâŋe togom yekmâ kindo Sadukaio luâkŋe aikombiâ Yesuŋe den hâuŋe âlepŋe makyeŋgimbo ekmâ Yesu hin aikoep, “Anutuŋe den kârikŋe kalep ain gâtŋe wan soŋ lokowaen.” dâmbo 29hin dâep, “Anutuŋe makto kulemgoyi are bikŋe hin tatâp. Israe yeŋgât hakulupyeŋe ye makyeŋgire nâŋgâŋet. Kembu Anutunenŋe kembu bunŋe yâk konok mandâp. 30Yeŋe yâkgâlân biwi kambiamyeŋe me nâŋgâ nâŋgâyeŋe katbei. Yâkgât âi akto den me lau aregâlâk nâŋgâm kârikŋe akmâ hanyeŋe konogâk manbei. 31Akto den siâ hin yendâp. Ye yeŋaet agaŋgimai hainâk luâk siâ agaŋbei. Anutugât den kârikŋe ire kakŋân siâ bo tatâp.” dâep. 32Hain dâmbo Mosegât den kârikŋe makyeŋgimini areyeŋgâlân gâtŋande hin dâep, “Humo, gâŋe den dâmenâ nâŋgâre ârândâŋ aktâp. Anutu yâk bundâk kembu bunŋe. Yâk konok. Yâk hainare siâ bo mandâp. 33Gârâmâ nâ han nâŋgâ nâŋgâ kârikŋe yâkgâlân katbian. Akto nenŋe agaŋgimaen are hainâk siânba akyeŋgienŋe ârândâŋ akbiap. Akto Anutugât sumbe me wan me wan siâ agaŋdenŋe den lâuwâ are bo ewangimap.” dâep. 34Hain dâmbo Yesuŋe nâŋgâmbo ârândâŋ akto hin magaŋep, “Gâ Anutugât amukŋân manberâm ewumâk aktât.” dâep. Sop ain luâkŋe Yesu aikowerâm akmâ Yesuŋe den hâuŋe âlepŋe makyeŋgiep are nâŋgâmbiâ umatŋe akto hamewakmâ hepuli.

Yesuŋe ikiŋaet keiŋaet aiyeŋguep.

35Yesuŋe sumbe opmânŋân kinmâ hin dâm aikoep, “Mosegât den kârikŋe makmai are wangât hin dâmai, “Anutuŋe huŋgun aŋdo gewiap are âmâ Dawidigât kâmot are yeŋgât hutyeŋân miawakbiap.” dâmai? Amâ hiaŋgimai. 36Akto ulikŋân Anutugât Heakŋande Dawidi kautŋân mendo hin dâep,

  • Anutu Humoŋe nâŋgât Humone hin magaŋep, “Gâ enemnân togom bâtne bungen tatmenâ gasalupge keigaet amukŋân kâmot katere tâliyekbiat.” dâep.
37Aregât den keiŋe hin. Dawidiŋe ikiŋe Humo dâm kolep. Aregât âmâ gain gain akmâ yâk âmâ Dawidigât kâmolân gâtŋe miawakbiap dâwai?” dâep. Hain dâmbo kâmot humo arekŋe denŋe nâŋgâmbiâ dâtŋe akto heroŋe agi. 38Sop ain Yesuŋe den dewatim hin makyeŋgiep, “Ye Mosegât den kârikŋe maknengimai are hepun yekbei. Yâkŋe hâkyeŋe mem agat agat akmai. Hain akmâ luâkŋe dâwân nenekmâ, “Woe nâŋgâ nâŋgâ luâk yeŋgât agak meme âlepŋe akmai.” dâŋet dâm aregât sâŋgum kâlep lalakmai. 39Akto areâk bo. Hâkyeŋe mem agatmâ hin akmai. Den opmânŋân me mendugu mendugu opmânŋân luâk âmbâle arekŋe tatmâ nenekmâ egâliaŋ nenekŋet dâm aregât enemyeŋân tatmâ yeŋaet nâŋgâmbiâ âgâmap. 40Hain akmâ âmbâi kambut yeŋgât emet akto kotŋe siâ siâ kâmbu memai. Hain akmâ luâk âmbâle bikŋe yeŋgât dewunyeŋân kinmâ den kâkâlep Anutugâlân makmai aregât Anutuŋe hâuŋe bâleŋe yeŋgimbo dowâk hamep akbai.” dâep

Âmbâle kambut umburuk siâŋe Anutugât pat dâm

puli kalep.

41Yesuŋe sumbe emetŋân âgâmbo luâk âmbâle dondâ togom puli kat kat kondoân puli katbiâ gembo yegep. 42Hain akbiâ yekmâ tato sikum luâkŋe puli katbiâ giep. Hain akbiâ âmâ âmbâi kambut siâŋe âmâ togom puli gutŋe gilâmŋe lâuwâk kalep. 43Akto Yesuŋe are ekmâ hoŋ bawalupŋe yeŋgondo gutbiâ hin makyeŋgiep, “Imâ bunŋe makbe. Âmbâi kambut umburuk irekŋe âmâ yeaŋdâp are hârogâk katmâ meteâp aregât bikŋe yeŋgât dop ewangiâp. 44Bikŋande âmâ humo yeyeŋgimbo bikŋeâk katâi. Dâ âmbâi kambut umburuk ire âmâ talaŋdâp dopŋân hârok katmâ meteâp. Siâ bo talaŋdâp.” dâep.

Copyright information for TIM